Die spreker in die liedjie noem dat sy verlief is op Judas en dat sy Judas se voete met haar hare sal was. Die spreker trek dus 'n paralel tussen Jesus en Judas en sê dat soos Maria Magdalena Jesus se voete met haar trane gewas het en met haar hare afgedroog het, so sal die spreker ook Judas se voete was. Judas word dus 'n paralele Messias of aanbiddingswaardige figuur. Haar liefde aan Judas is onvoorwaardelik. Sy sal Judas vergewe al sou hy haar belieg (“[lie] through his brain”); selfs al sou hy haar bedrieg, “three times,” sal sy Judas vergewe. Judas is nie goed vir die spreker nie, nogtans het sy vir Judas onvoorwaardelik lief, en daarom beskryf die spreker haarself as a “Holy fool.” By implikasie is Jesus dan ook 'n “Holy fool” omdat Jesus se liefde onvoorwaardelik is en omdat hy ons wat hom so gedurig bedrieg vergewe.
Die lied maak 'n vreemde draai met die brug wanneer die spreker haarself as 'n “Fame hooker, prostitute wench” beskryf wat haar gedagtes “vomits.” Die prostituut wat Jesus se voete gewas het, het haar vergifnis vir haar misdade in Jesus gevind. Die spreker in die “Judas” liedjie vind haar vergifnis in Judas: “Judas kiss me if offensed.” Maar ons weet dat Judas se soen die soen van 'n verraaier is. Sy is ongelukkig dat haar lojaliteit aan Judas nie volkome is nie, want “something's pulling me away from [Judas].” Dit is Jesus wat haar wegtrek van Judas af. Sy vind haarself in 'n tweestryd: “Jesus is my virtue, / Judas is the demon I cling to.”
Wat presies Lady Gaga se intensie met die lied is weet ek nie. Indien Judas die sonde in haar lewe is waarmee sy 'n “liefdesverhouding” het, dan het ek baie simpatie met haar. Ek het ook al geskryf oor my eie (liefdes)verhouding met sonde—gedigte geïnspereer uit 'n stryd met gewoonte sondes.
Belydenis
Ek dans met haar. Vat haar styf
om die lyf. Speen aan haar peul-
bors. Hawe haar kors tortuur tong
in my mond. Stort my ongebore
half-kinders in haar kreng brakbuik.
Miopies beskou ek haar vigs
minnenswaardig. Noktambulis
eienaardig is my sinlike wellus
vir haar. Sonde is my houvrou.
Sonde
sy flankeer met my,
lek haar kraakblou lippe af met ’n skilfer tong
en flankeer met my
haar koue linkerhand krewel my broek af
haar benerige regterhand speel met my hare
haar asem, lou soos die dood, walm vanuit ’n diep kasme
in my nek – die tyd vir vrek het aangebreuk
my siel slaan in sweet uit soos na seks
bevlek met onne:
onheil
ongeregtigheid
onbarmhartigheid
só flankeer sy met my,
en ek weet – nou’s dit tyd om te sterf,
af te sterf en die wêreld ’n reiner plek agter te laat,
’n bietjie purer: daar’s een sondaar minder
en daarvoor sterf ek gewillig
En nes Lady Gaga het ek myself ook al as 'n hoerbeskryf, in baie erger terme as sy:
Soos ’n opgefokte hoer
met ’n pruimmoer, ’n suursmoel,
’n opgedroogte hart wat lanklaas
geklop het, lankal uitgeplukte oë
en afgekapte hande, vuilsiekte
en wonde, ’n swartsak vir ’n siel.
Só, het die sonde my gepimp.
Vier hierdie tipe gedigte het ek kritiek ontvang. Daar is vir my gesê dat deur ek oor die sonde skryf (al is dit my eie stryd daarmee), dat ek "rol in die sonde". Dat 'n mens nie in die sonde moet rol nie, is sekerlik goeie raad, maar die kunstenaar het 'n ander motief: om kommentaar te lewer oor die werklikheid. 'n Foto joernalis neem nie slegs fotos van blomme en mooi sonsondergange nie. 'n Ordentlike foto joernalis neem ook (of veral) fotos van ellende, van die afskuwelikheid van oorloë, van pyn en hartseer.
Enige een wat 'n eerlike bewustheid het vir sy of haar eie sonde, weet dat dit 'n tipe verliefdheid tot die daad is. Jy weet dit is sleg vir jou, maar kan dit nie help nie. Selfs die Apostel Paulus was eerlik hier oor:
Rom 7:18, 19, 24 “Want ek weet dat in my, dit wil sê in my vlees, niks goeds woon nie; want om te wil, is by my aanwesig, maar om goed te doen, dit vind ek nie. Want die goeie wat ek wil, doen ek nie, maar die kwaad wat ek nie wil nie, dit doen ek . . . Ek, ellendige mens! Wie sal my verlos van die liggaam van hierdie dood?”
Paulus was dit eens dat as 'n Christen voer 'n mens 'n tweestryd: “Want ek verlustig my in die wet van God na die innerlike mens; maar ek sien 'n ander wet in my lede wat stryd voer teen die wet van my gemoed en my gevange neem onder die wet van die sonde wat in my lede is” (Rom 7:23). Daar is twee wette in ons; twee magte: een goed en een sleg; die invloed van Jesus en die invloed van Satan. Lady Gaga se lied beskryf dit as: “Jesus is my virtue, / Judas is the demon I cling to.”
Daar is 'n oomblik van hoop in Lady Gaga se lied, daardie sinsnede “Jesus is my virtue.” Nêrens probeer sy haarself verdedig nie. Sy erken dat sy 'n “Fame hooker, prostitute wench” is wat aan sonde vasklou – byna sonder hoop. Paulus se uitlating is soortgelyk: “Ek, ellendige mens! Wie sal my verlos van die liggaam van hierdie dood?”
Maar dan antwoord Paulus sy vraag: “. . . Jesus Christus, onse Here!” (Rom 7:25); soos Lady Gaga: “Jesus is my virtue.”
Ek probeer nie Lady Gaga se liedjie verdedig nie. Ek stem saam dat dit 'n onsmaaklike trand het, nes my sonde-gedigte. Nietemin, dit openbaar 'n pertinente Christelike punt: Die stryd met sonde is 'n intieme werklikheid – byna soos verslawing en wat is verliefdheid anders as verlawing? Maar daar is hoop: “Jesus is my virtue.” Paulus gaan verder in sy rede en sê dat “die Wet van die Gees van die lewe in Christus Jesus het my vrygemaak van die wet van die sonde en die dood” (Rom 8:2). Paulus se raad is om ons hoop op God te hou en ons gedagtes weg te draai van die “vleeslike,” en eerder geestelike dinge te bedink. Dit verg 'n doelbewustelike keuse om eerder die “geestelike dinge” te bedink (Rom 8:5). Uiteindelik, soos Jesus gesê het, moet ons kies—ons kan nie twee meesters volg nie. Dis of Judas of Jesus.
Totdat jy nie self uit ervaring weet hoe moeilik dit is om teen intieme sondes te stry nie, moet nie te haastig wees om Lady Gaga te oordeel nie. Totday jy nie self weet hoe dit voel om deur sonde "gepimp" te word tot 'n "opgefokte hoer" nie, moenie my te vinnig oordeel nie.
Daar is twee dinge wat ek oor Lady Gaga kan sê. Dis nie my tipe musiek nie, maar daar is geen twyfel dat sy 'n uitmuntende stem het nie, en baie talentvol is nie. Tweedens, sy's braaf. Dit sit nie in enige een se broek om te doen wat sy doen nie. Noem dit maar sensasionalisme as jy wil. Hoe ook al, dit vereis binnegoed om jouself so bloot te stel.
Ten laaste, wat dink ek van die reaksie van Suid-Afrikaners om te vra dat die liedjie van die radiogolwe verwyder word? Ek hou daarvan. Verbruikers moet meer proaktief wees in wat hulle behoeftes is. Dit is nie nodig dat ons alles opvreet wat die media vir ons gooi nie. Ons moet 'n keuse gegun word en ons strewe moet wees na kwaliteit. Ek hoop Suid-Afrikaners sal ook begin om al daardie ander (Afrikaanse) gemors wat die radiogolwe so besoedel te kritiseer.
No comments:
Post a Comment